Çocuğun ilk dişi sürdüğü zaman ya da en geç 1 yaşında olmalıdır. Diş gelişimi rahim içi dönemde başlar. (4.haftada, doğumdan sonra devam eder ve 20 yaş dişinin sürmesiyle ve kök gelişiminin tamamlanması ile sona erer)
Diş gelişimini etkileyen faktörler ;
• Genetik etkenler (organagenez-morfogenez)
• Epigenetik faktörler
• Çevresel etkenler
• Konjenital etkenler (prenatal- perinatal-postnatal)
TOPLAM 20 ADET SÜT DİŞİ SÜT DİŞLENME DÖNEMİ 2.5-3 YAŞTA TAMAMLANIR.
Sürdüğünde mineralizasyonu tamamlanmış ancak maturasyonun tamamlanmadığı; süt dişlerinde dişler sürdükten sonra yaklaşık 1-2 yıl, sürekli dişlerde ise 2-3 yıl sonra kök gelişimi tamamlanmaktadır. 5 ay- 3 yaş süt dişlerinin sürmesi tamamlanır .Karışık dişlenme Dönemi (6-12 yaş) Süt ve sürekli dişlerin ağız içinde birlikte bulunduğu dönemdir. 13 yaş sadece sürekli dişlerinin ağızda bulunduğu dönemdir.
• Erken çocukluk çağı çürüğü (EÇÇ) , en yaygın görülen çocukluk çağı hastalıklarından biridir. 5-17 yaş çocuklarda astım hastalığından 5 kat fazla görüldüğü bildirilmektedir.
• Ortalama çürük sıklıkları: 1 yaş %17, 2 yaş %36 ,3-4-5 yaş 43%,%55, %63’tür.
• 12-19 yaş arası çocukların %59’unda en az 1 diş çürüğü bulunmaktadır.
Önlenebilir bir hastalık olmasına rağmen EÇÇ halen önemli bir sağlık sorunudur. Koruyucu yaklaşımlarla oluşumunun engellenmesi hedeflenmelidir.
-Hamilelik öncesinde,
-Hamilelik sırasında
-Doğumdan hemen sonra annelerle iletişime geçilerek konunun önemi anlatılmalıdır.
Anne ,bakıcı, kardeşlerde;
• Çürük diş/dişler var ise tedavi edilmesi,
• Ağız hijyeninin sağlanması – düzenli diş fırçalama, fluoridli ağız gargaralarının kullanımı,
• Aynı kaşıktan yemek yenmemesi, yemeklerin tadına başka bir kaşık ile bakılması, annenin biberonu /emziği ağzına almaması,
• Annenin karbonhidrat tüketimini önemli ölçüde sınırlaması gibi beslenme değişiklikleri ile maternalS. Mutans miktarı azalmasının sağlanması
• Topikal flor ve klorheksidin uygulamaları, ksilitollüürünler önerilmesi
• Var olan çürüklerin tedavisinin yapılmasının planlanması gibi koruyucu yaklaşımlarla ilk önlemler alınmalıdır.
Çocuklukta tutarlı davranış alışkanlıklarının benimsenmesi evde başlar, ebeveynler, özellikle de anne, çocuğun ağız sağlığı davranışlarında önemli bir rol oynamaktadır.
Koruyucu hizmetlerin eğitimle yaygınlaştırılması da yaşam kalitesini artıracaktır.
Dr. Dilek Orbatu 