Okul öncesi dönemde çocuklara gündelik yaşam becerileri, öz bakım becerileri ile ilgili sorumluluklar vermek planlama becerilerinin gelişiminin temelini oluşturmaktadır. Bu sorumluluklara kıyafet seçimi, oyuncak sorumluluğu, tuvalet becerileri örnek verilebilir.
· Okul öncesi dönem ve okul dönemi başlarında çocuklar genellikle aktiviteleri ebeveynlerinin yönlendirmesi ile yaparlar. Ebeveynler genellikle çocukları fikrini almadan onlar için planlar yaparlar. Planlar ile ilgili çocuklarla sohbet edilmesi, çocuklara sorulması, ya da önceden organizasyonu yapılan bir plan hakkında çocuğa önceden haber verilmesi, zaman ile ilgili bilgilendirme yapmak zaman yönetimi ve planlama becerisinin temelini oluşturan önemli unsurlardan biridir.
· Zaman yönetimi becerisi, planlama becerileri gelişiminde oldukça önemlidir. Okul öncesi dönemde ya da okul döneminde zamanı belirli etkinlikler yapmak oldukça faydalı olacaktır.
· Planlama becerisini amaçlı olarak yapılan seçimler olarak nitelendirecek olursak, çocuklara özgürce seçim yaptırmak ve yapacağı seçimleri destekleyici tutumlar sergilemek oldukça önemlidir.
· Çocuklara bir durum ya da olayla ilgili açık uçlu sorular sormak, seçim ve tercihlerini öğrenmek, bunlara saygı duymak planlama becerilerinin gelişmesine yardımcı olacaktır.
· Çocuklara oyunları sırasında da açık uçlu sorular sormak, yorum geliştirme, strateji üretebilme becerilerinin gelişimini sağlayacaktır. Bununla ilgili dur, düşün, harekete geç tekniği oldukça faydalı olmaktadır.
· Çocuklara bir gününü oluş sırasına göre anlattırmak, olumlu- olumsuz deneyimleri ile ilgili yorumlar yaptırmak, gündelik plan yapmasına yardımcı olmak, okuduğu metni özetlemesini ve problem çözerken işlem basamakları anlatmasını istemek de planlama becerilerin gelişimine faydalı olacak etkinliklerdir. Bunlara ek olarak planlama becerisi gelişimini destekleyici kutu oyunları oynamak da hem aile içi iletişim gelişimine hem de planlama becerisi gelişimine katkı sağlamaktadır.
· Çocuklara planlama becerisi kazandırırken, ebeveynlerin iletişim kanallarını olumlu bir şekilde kullanmaları, çocukların fikir ve düşüncelerine saygı duymaları, eleştirel olamadan hayal güçlerini destekleyici geri bildirimlerde bulunmaları, pozitif disiplin ilkelerini benimsemeleri, süreçte motive edici çeşitli ödüller vermeleri, olumlu beden dili kullanmaları oldukça önemlidir ve süreci olumlu destekleyici etkiye sahiptir.
· Zamanlama konusunda ve zamanınızı etkili kullanma konusunda çocuğunuza iyi bir rol model olmanız çok önemlidir. Çocuğunuzu zamanında okuluna götürmek ve saatinde okuldan almak bunun en basit örneklerindendir. İşe giderken geç kaldım telaşını, yetiştiremediğiniz bir projeyle ilgili olan kaygınızı çocuğunuzun önünde yaşamamaya özen gösterin.
· Çocuğunuz zaman yönetimini iyi yapmadığında sonuçlarını çocuğunuzun yaşamasına fırsat verin.
Dilek.
Dr. Dilek Orbatu 